Mensen met ADHD zijn vaak op zoek naar avontuur, spanning en verandering om telkens op zoek te gaan naar dopamine. Constant in hetzelfde riedeltje zitten werkt niet, het verveelt en zorgt ervoor dat we stilvallen. Hierdoor zie je vaak dat mensen met ADHD regelmatig wisselen van hobby, baan of relatie. Dit blijkt alleen niet altijd de juiste oplossing te zijn en zorgt daarnaast ook voor frustratie: “Waarom houd ik het niet vol? Waarom moet ik nu weer van baan wisselen? Waarom lopen al mijn relaties stuk?”
Structuur is daarom hetzelfde als vloeken in de kerk voor veel mensen met ADHD. Altijd hetzelfde is saai en zorgt zeker niet voor dopamine. Toch is het wel de manier om rust te ervaren en ervoor te zorgen dat jouw Jenga toren een stevige basis heeft, waardoor je flexibeler wordt en minder snel overweldigd bent door het leven.
Jarenlang heb ik me verzet tegen het plannen en de structuur die ik mezelf probeerde te geven. Ik ging van niet plannen, naar extreem plannen en volgens structuren werken. Op het hoogte punt at ik zelfs mijn boterham elke dag in hetzelfde aantal stukjes, op dezelfde manier gesneden. Dit zorgde ervoor dat ik geen enkele ruimte meer had voor verandering en wanneer er wel iets veranderde voelde ik de paniek, onrust en de boosheid opkomen. Ik kon niks meer hebben en kwam uiteindelijk thuis te zitten.
Na coaching kwam ik erachter dat ik wel behoefte had aan structuur en dat dit zeker niet iets was om me voor te schamen, dat deed ik hiervoor namelijk wel, maar dat ik ook ruimte moest laten voor flexibiliteit en verandering. Ik leerde dat ik niet meer rigide hoefde te zijn, het mocht allemaal wat losser.
Bepaalde dingen die ik sindsdien doe geven mij houvast, maar houden mij niet vast. Het zijn ankerpunten in de week of in de dag waaraan ik me vast kan houden en die ervoor zorgen dat ik nu rust ervaar. En dat zijn kleine dingen zoals een kopje koffiedrinken in alle rust en geen afspraken plannen voor 9:30u. (en ondertussen kan ik hier uitzonderingen in maken). En in die structuur zitten ook mijn dopamine momentjes, even een wandeling maken wanneer ik voel dat ik niet meer vooruitkom of lekker dansen op muziek uit de 90’s en natuurlijk dat ene stukje pure chocola bij mijn koffie.
Hoe jouw structuur eruitziet bepaal je zelf. Het gaat erom dat je echt voor jezelf kiest wat voor jou werkt. Hier een aantal tips om de juiste structuur te vinden:
- Jouw structuur hangt af van jouw leven en hoe jij dat indeelt. Een structuur voor iemand die voor de klas staat is anders dan een zelfstandige. Houdt hier rekening mee!
- Structuur moet minimale tijd kosten. Als je dingen gaat verzinnen die je elke dag wil doen maar ook 30 minuten duren dan kost dat heel veel doorzettingsvermogen. Mijn ervaring zegt dat dit voor mensen met ADHD lastig is om vol te houden. Begin dus met kleine aanpassingen. Een van de dingen die ik heb toegevoegd aan mijn structuur is het koud afdouchen. Dat duurt niet lang (hooguit 2 minuten…) en geeft mij ’s ochtends meteen het gevoel dat ik iets heb gedaan.
- Het helpt je de dag of week door. Voor mij is dat het invullen van de weekplanner voor het hele gezin en dagelijks mijn taken plannen voor mijn werk.
- Keep it simple and stupid en zorg dat het voor jou ergens aan bijdraagt, dat je het nut ervan inziet, dat het logisch is en een waardevolle toevoeging is aan jouw week. Om je een voorbeeld te geven, ik schrijf elke avond op hoe ik mij voel, emotioneel, mentaal en fysiek. Dit doe ik om mijn cyclus bij te houden, omdat ik last heb van een pijnlijke eisprong. Op deze manier weet ik wat ik kan verwachten in plaats van te denken dat ik iets ernstigs onder de leden heb. Dit opschrijven duurt nog geen 5 minuten, daarom kon ik eraan toevoegen waar ik dankbaar voor ben en waar ik trots op ben. Die laatste helpt mij als ik me onzeker voel. Als jij dit niet belangrijk vindt of als het voor jou geen toegevoegde waarde heeft, zou ik er niet mee starten. Het slagingspercentage gaat omlaag en wederom heb je een ADHD fale op je naam staan. Ga opzoek naar de kleine structuren die jij waardevol vindt en voor jou een hoge waarde hebben.
En als je dan eenmaal die structuur hebt ga dan eens na wat er veranderd is, hoe voel je je met de nieuwe structuur? Hoe is je energielevel? Wat ervaar je dan? Wat levert het je op?